آب

یکی از احتیاجات اصلی انسان ها و سایر موجودات زنده است و عدم مصرف آب کافی میتواند موجب بروز بیماری های مختلفی در بدن موجودات شود. میزان آب مورد نیاز برای موجودات مختلف متفاوت است و بیشتر از هر چیز به جثه آنها بستگی دارد..

آب یکی از عناصر بسیار مهم و ضروری در بدن دامهاست اما میزان این آب مصرفی در گاوها و گوسفندها متغییر است.

 میزان آب مورد نیاز در گاوها

گاوها دام هایی با جثه بسیار بزرگ هستند و به همین دلیل روزانه به میزان زیادی خوراک و آب آشامیدنی نیاز دارند. البته میزان آب مصرفی در گاوهای مختلف متغیر بوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد.

از مهمترین عواملی که بر میزان آب مورد نیاز گاوها موثر است میتوان به نوع نژاد، اندازه جثه، دمای محیط، شرایط بدن، نوع تغذیه و میزان نمک مصرفی اشاره کرد.

به طور کلی گاوهای سنگین وزن و درشت جثه به آب و غذای روزانه بیشتری نیاز دارند. برای مثال گاوهای جوان وگوشتی نسبت به گاوهای پیر مصرف آب بیشتری دارند. گاوهای جوان و درشت جثه خوراک بیشتری مصرف میکنند و همین مساله موجب می شود که به میزان آب بیشتری احتیاج داشته باشند. نوع تغذیه نیز بر میزان آب مصرفی تاثیر گذار است. گاوهایی که با علوفه خشک تغذیه می شوند نسبت به گاوهایی دارند که با علوفه سبز و مرطوب تغذیه می شوند مصرف آب بیشتری دارند زیرا علوفه سبز و مرطوب حاوی میزان زیادی آب است که میتواند مقدار قابل توجهی از آب مورد نیاز بدن گاو را تامین کند

 میزان آب مورد نیاز در گاوها

درجه حرارت بدن گاو  و میزان دسترسی گاوها به آب نیز بر میزان مصرف آب آنها اثرگذار است. برای مثال گاوهای شیری روزانه آب زیادی مصرف میکنند که بر میزان تولید شیر آنها تاثیر بسیار مثبتی دارد. اگر میزان آب در دسترس این گاوها کم شود تولید شیر آنها نیز کاهش می یابد.

درجه حرارت آب نیز بر مزیان مصرف آب در گاوها تاثیر گذار است. این دامها معمولا آب ولرم را بیشتر دوست دارند و پس از نوشیدن آن را در شکمبه خود ذخیره میکنند. گاو میتواند ابا این ذخیره آب تا دو یا سه روز کم آبی را تحمل کند. این توانایی گاو را در شرایط کم آبی وهوای گرم زنده نگه می دارد.

به طور کلی مصرف آب در گوسفندان نسبت به گاوها کمتر است

با افزایش گرما در فصل تابستان میزان مصرف و تعداد دفعات نوشیدن آب بیشتر می شود. گوسفند زنده گاه ممکن است برای رفع تشنگی خود حتی آب با دمای ۶۵ درجه را نیز بنوشد. آبی که گوسفند از آن می نوشد بهتر است حداقل در دمای ۱۰ تا ۲۰ درجه باشد. خوردن آب یخ برای گوسفندان بسیار مضر است زیرا میتواند بر شکمبه آنها تاثیرات منفی بگذارید و حتی در میش ها موجب سقط جنین شود.

میش های باردار نسبت به گوسفندان دیگر مصرف آب بیشتری دارند و هر چه به زمان وضع خمل خود نزدیکتر می شوند مصرف آب آنها بیشتر شده و تقربیا دو برابر می شود. پس از زایمان نیز باید منابع آب کافی برای میش ها آماده کرد تا میزان شیردهی آنها کاهش نیابد. عدم نوشیدن آب کافی در این زمان میتواند مشکلات متعددی مانند سنگ های ادراری و مسمومیت های حاملگی را برای میش ها ایجاد کند. کمبود آب در بدن این دام ها موجب کاهش چربی و پروتئین های بدن شده و در صورت عدم رسیدگی به موقع میتواند موجب تلف شدن آنها بشود.

مصرف آب در گاو و گوسفند

میزان آب مصرفی روزانه دام به عوامل زیادی بستگی دارد که از مهمترین آنها میتوان به درجه حرارت محیط و بدن، آب و هوا، تحرک دام، سن، نوع نژاد و میزان پشم تولید شده، نوع تغذیه و میزان آن و کیفیت غذای دام اشاره کرد.

گوسفندانی که در دمای آب و هوای خشک و چرای طبیعی نگهداری می شوند روزانه حدودا ۴ لیتر آب مصرف میکنند در حالیکه این مزیان برای گوسفندانی که در آب و  هوای معتدل زندگی میکنند به یک و نیم لیتر در روز می رسد.

مصرف آب گوسفندانی که با غذاهای آبکی تغذیه میوشند کمتر از دیگر گوسفندان است. این دام ها به دلیل خوردن علوفه با کیفیت و سبز به آب کمتری احتیاج دارند.

در محوطه ای که گوسفندان نگهداری می شوند به ازای هر ۱۵ راس گوسفند باید یک آبشخور ساخته شود. این آبشخور باید طولی در خدود ۴۵ سانتی متر داشته باشد و با آب تمیز و خنک (دمایی بین ۱۰ تا ۱۸ درجه) پر شده باشد. این آب باید از نظر بهداشتی کاملا سالم باشد تا گوسفندان دچار انواع بیماری های انگلی نشوند.